คู่มือการปฏิบัติงานการจัดการโรงฟักไก่
การรับและจัดเก็บไข่ฟัก
การรับและจัดเก็บไข่ฟัก
จัดทำโดย
ศูนย์ฝึกอบรมสีคิ้ว ธุรกิจไก่-เป็ด
วันที่อนุมัติใช้ xx – xx – xx ISBN xx – xx – xx – xx
คณะผู้ตรวจสอบ
คณะผู้จัดทำ
นายจิรวัฒน์ สีเทา
นายธนายุส์ ปราบโรค
นายศราวุธ เจนถนอมม้า
นายสมภพ โพธิ์งาม
บริษัท ซีพีเอฟ เทรนนิ่งเซ็นเตอร์ จำกัด
วัตถุประสงค์การจัดทำ
1. เพื่อเป็นคู่มือการเรียนรู้การจัดการโรงฟักไข่พ่อ-แม่พันธุ์เนื้อ
คำนำ
การจัดการโรงฟัก เป็นวิชาหนึ่งของคู่มือพื้นฐานฟาร์มและโรงฟัก ที่ว่าด้วยเรื่องขบวนการผลิตลูกไก่
ตั้งแต่การขนส่งไข่ฟักจากฟาร์มถึงโรงฟักและการขนส่งลูกไก่จากโรงฟักถึงฟาร์ม โดยคู่มือเล่มนี้เหมาะอย่างยิ่ง
สำหรับผู้ที่ต้องการเรียนรู้ถึงการจัดการในการฟักไข่
คณะผู้จัดทำ
สารบัญ
หน้า
บทนำ
บทที่ 1 การขนส่งไข่ฟัก
บทที่ 2 การรับไข่ฟัก
บทที่ 3 การฆ่าเชื้อไข่ฟัก
การรมควันไข่ฟัก
การสเปรย์น้ำยาฆ่าเชื้อ
บทที่ 4 การจัดเก็บไข่ฟัก
การตรวจเช็คอุณหภูมิและความชื้น
บทที่ 5 การคัดคุณภาพ และการเซ็ทไข่ฟัก
การตรวจเช็คการทำงานของรถตู้ฟัก
การคัดคุณภาพและเช็ทไข่ฟัก
การบันทึกรายงานการเช็ทไข่
การชั่งน้ำหนักไข่ฟัก
เอกสารอ้างอิง
คำอธิบายศัพท์
เป็นวิชาที่ว่าด้วยการขนส่ง การรับ, การฆ่าเชื้อ, การจัดเก็บ, การคัดคุณภาพ และการเซ็ทไข่ฟัก ซึ่งเป็นกระบวนการเริ่มต้น และมีความสำคัญต่อการผลิตลูกไก่ โดยเน้นถึงวิธีการเคลื่อนย้ายไข่ฟักจากฟาร์มพ่อ-แม่พันธุ์ไก่ไข่ ไปยังโรงฟักไข่ จนกระทั่งถึงกระบวนการเซ็ทไข่ฟักอย่างมีประสิทธิภาพ
วัตถุประสงค์
1. เพื่อให้ทราบถึงวิธีการขนส่ง การรับ, การฆ่าเชื้อ, การจัดเก็บ, การคัดคุณภาพ และการเซ็ทไข่ฟักอย่างถูกต้อง และมีประสิทธิภาพ
2. เพื่อให้สามารถนำไปปฏิบัติได้อย่างถูกต้อง และมีประสิทธิภาพ
การขนส่งไข่ฟัก
ขั้นตอนการขนส่งไข่ฟัก เป็นขั้นตอนการเคลื่อนย้ายไข่ฟักจากฟาร์มมายังโรงฟักไข่ การขนส่งไข่ฟักจะมีรถขนส่งอยู่ 2 ประเภท ดังนี้
1. รถปรับอากาศ เป็นรถระบบปิดที่สามารถควบคุมอุณหภูมิได้ ซึ่งสามารถขนส่งได้ทุกช่วงเวลา แต่ไม่เป็นที่ปฏิบัติกัน เพราะถึงแม้ไข่มากับรถปรับอากาศแต่เมื่อกระทบกับความร้อนขณะขนถ่ายลงไข่ก็จะมีหยดน้ำจับที่เปลือกไข่ (Sweat) เหงื่อจากผิวไข่จะเป็นตัวนำเชื้อแบคทีเรียที่ผิวไข่เข้าไปในฟองไข่โดยวิธีออสโมซิสเพราะระหว่างที่เหงื่อจับอุณหภูมิจะเปลี่ยนไปในทางที่สูงกว่าเดิม รูอากาศที่เปลือกไข่จะขยายตัวเล็กน้อย น้ำที่เข้าไปในฟองไข่อาจทำให้เกิดการติดเชื้อ การขนส่งไข่ฟักจึงนิยมในช่วงอากาศไม่ร้อน เพื่อหลีกเลี่ยงบัญหาดังกล่าว
2. รถธรรมดา เป็นรถระบบปิด แต่ไม่มีการควบคุมอุณหภูมิ การขนส่งด้วยรถประเภทนี้จะปฏิบัติช่วงเช้าหรือเย็นและมาจากฟาร์มที่อยู่ในรัศมีใกล้ๆโรงฟัก
ในระบบที่ทันสมัยวิธีหนึ่งคือ นำรถฟาร์มแรค (Farm rack) ใส่ไข่ฟักจากฟาร์มแล้วขนส่งด้วยรถบรรทุกปรับอากาศที่ชานรับไข่และทำการฆ่าเชื้อแล้วจึงนำเข้าห้องเย็นเก็บไข่ฟัก
- จดบันทึกอุณหภูมิภายในรถส่งไข่ ตรวจเช็คปริมาณไข่ให้ถูกต้องแต่ละเล้า แต่ละฝูง แต่ละฟาร์ม ที่ส่งมาให้ถูกต้องกับใบบิลส่งไข่แล้วเข็นรถไข่เหล่านั้นเข้าบรรจุในห้องฆ่าเชื้อและพร้อมกับลงนามผู้รับผิดชอบ
รูปภาพที่ 1-1(ก) การฆ่าเชื้อรถขนส่งไข่ฟัก
รูปภาพที่ 1-1(ข) รถควบคุมอุณหภูมิสำหรับขนส่งไข่ฟัก
การรับไข่ฟัก
ขั้นตอนการรับไข่ฟัก เมื่อรถขนส่งไข่มาถึงโรงฟักให้รับไข่ฟักบริเวณชานรับไข่ โดยการนำไข่ฟักวางบนพาเลท(ซ้อนไม่เกิน 4 ชั้น) จัดวางให้เป็นระเบียบ ตรวจนับจำนวนให้ถูกต้องตามเล้า ฝูงและฟาร์ม ตามที่ฟาร์มระบุมาในใบส่งไข่ฟัก หลังจากรับไข่ฟักแล้วให้นำเข้าไปจัดเรียงห้องฆ่าเชื้อ เพื่อดำเนินการฆ่าเชื้อไข่ฟักต่อไป
ส่วนนอกของชานรับไข่ จะต้องสามารถป้องกันฝนและแสงแดดมากระทบฟองไข่โดยตรง และควรมีพื้นที่มากพอและความสูงของชานรับไข่เหมาะสมต่อการปฏิบัติงาน
การขนไข่ฟักจำเป็นอย่างยิ่ง จะต้องใช้ตะกร้าพลาสติกบรรจุไข่ฟักหรือฟาร์มแร็ค(Farm Rack)เพื่อป้องกันไข่เสียหาย
รูปภาพที่ 1-2(ก) ชานรับไข่ฟัก รูปภาพที่ 1-2(ข)ตะกร้าไข่ฟัก
รูปภาพที่ 1-2(ค) ฟาร์มแร็ค(Farm Rack)บนรถขนส่ง
รูปภาพที่ 1-2(ง) การนำฟาร์มแร็ค(Farm Rack)ลงจากรถขนส่ง
การฆ่าเชื้อไข่ฟัก
การฆ่าเชื้อไข่ฟักเป็นขั้นตอนต่อจากการรับไข่ฟัก โดยเป็นการฆ่าเชื้อที่ผิวเปลือกไข่ ซึ่งวิธีปฏิบัติมี 2 วิธี
วิธีที่ 1 การรมควันไข่ฟัก
การรมควันไข่ฟักด้วยฟอร์มาลีนผสมด่างทับทิมในปริมาณ 3X ห้องรมควันควรมีอุณหภูมิสูงกว่า 22C ความชื้นสัมพัทธ์มากกว่า 75% ภาชนะรมควันจะต้องห่างจากไข่ฟักอย่างน้อย 30 เซนติเมตร ระยะเวลาในการรมควัน 20 นาที วิธีนี้มีอันตรายต่อผู้ใช้และการใช้ค่อนข้างยุ่งยากแต่ให้ประสิทธิภาพการฆ่าเชื้อที่ดี ผู้ที่ปฏิบัติงานต้องสวมอุปกรณ์ป้องกันทุกครั้งที่ปฏิบัติงาน การรมควันมีขั้นตอนดังนี้
1. ทำการคำนวณปริมาตรห้องฆ่าเชื้อไข่ฟัก ดังนี้
ปริมาตรห้อง / รถขนส่งไข่ฟัก = ความกว้าง x ความยาว x ความสูง
2. คำนวณการใช้สารเคมี โดยใช้ในอัตราส่วน ด่างทับทิม 60 กรัม ต่อ ฟอร์มาลีน 120 มิลลิลิตร (3X) ต่อปริมาตรห้องฆ่าเชื้อไข่ฟัก 100 ลูกบาศก์ฟุตหรือ 2.8 ลูกบาศก์เมตร
3. เทฟอร์มาลีนลงในภาชนะที่บรรจุด่างทับทิม ทิ้งไว้ไม่ต่ำกว่า 20 นาที
รูปภาพที่ 1-3(ก) การเตรียมสารเคมี รูปภาพที่ 1-3(ข) การรมควันฆ่าเชื้อไข่ฟัก
วิธีที่ 2 การสเปรย์น้ำยาฆ่าเชื้อ
เป็นการสเปรย์ด้วยสารละลายน้ำยาฆ่าเชื้อตามอัตราส่วนและปริมาณที่สัตวแพทย์กำหนด โดยสเปรย์เป็นหมอกในห้องปิดทึบ โดยมีขั้นตอนการฆ่าเชื้อ ดังนี้
1. ทำการคำนวณปริมาตรห้องฆ่าเชื้อไข่ฟัก ดังนี้
ปริมาตรห้อง = ความกว้าง x ความยาว x ความสูง
2. คำนวณปริมาณการใช้ยาฆ่าเชื้อผสมแล้ว โดย
ปริมาณน้ำยาฆ่าเชื้อผสมแล้ว = ปริมาณยาฆ่าเชื้อที่ผสมแล้วต่อปริมาตรห้อง x ปริมาตรห้องฆ่าเชื้อไข่ฟัก
ตัวอย่าง การฆ่าเชื้อไข่ฟักด้วย กลุ่ม Hydrogen peroxide (20-28%) โดยการสเปรย์ จะใช้อัตราส่วนของยาฆ่าเชื้อ 1 ส่วนต่อน้ำ 3 ส่วน สารละลายที่ผสมแล้ว 200 มิลลิลิตร (น้ำยา 50 มล./น้ำ 150 มล.) ต่อปริมาตรห้อง 10 ลูกบาศก์เมตร โดยการใช้แรงดันลม 60-80 psi พ่นน้ำยาให้เป็นละอองหมอกห่างจากไข่ฟักอย่